De geschiedenis van de spoorwegen begint in 1839 met de eerste spoorlijn van Amsterdam naar Haarlem. Opgericht door de Hollandsche IJzeren SpoorwegMaatschappij (HIJSM of HSM). Deze lijn werd tussen 1842 en 1847 verlengd via Leiden en Den Haag naar Rotterdam, en staat tegenwoordig bekend als de Oude Lijn. In de eerste aflevering van videoserie '180 jaar spoor: de historie' vertellen Evelien Pieterse, conservator bij het Spoorwegmuseum, en Andreas Toufexes, adviseur bij ProRail, over het ontstaan van de spoorwegen en de spoorwegen van nu.

Breedspoor en normaalspoor

De eerste Nederlandse spoorlijnen zijn in breedspoor aangelegd. Het breedspoor had een wijdte van 194,5 cm en lag ook in Engeland, maar niet in de overige Europese landen. Toen de aansluiting met het spoor in Duitsland gemaakt moest worden, gaf dit problemen. Daar lag namelijk normaalspoor van 143,5 cm. Daarom werd besloten om vanaf 1855 nieuw spoor als normaalspoor aan te leggen en werd tot 1966 het bestaande spoor versmald.

Intensief spoornetwerk

Het aantal kilometers spoor is de afgelopen 180 jaar flink toegenomen. Waar er in 1860 nog maar 300 kilometer lag, ligt er nu 7.097 km spoor. Inmiddels is ons spoornetwerk uitgegroeid tot een van de drukste netwerken in Europa, en het aantal treinen neemt alleen maar toe. Daarom werkt ProRail elke dag aan een veilig en duurzaam spoor dat voldoet aan de vraag van de toekomst.